Alloszczur

[sachma]

tekst nie moj! podkreslam, przetlumaczony przez jutke z forum.szczury.org, pytalam i wyrazila zgode na uzycie go.

Nie jestem znawcą genetyki, wszystko, co tu napisałam, przeczytałam na stronach internetowych. A napisałam ja... bo nikt inny nie napisał Shocked Jeżeli coś gdzieś namieszałam, proszę mnie poprawić.
Pisałam na podstawie:
http://www.geocities.com/...9/...etics.html
http://www.afrma.org/rmindex.htm
http://www.nfrs.org/varieties.html
http://showrats.com
http://www.ratbreeding.com/Genetics-Engine.htm
http://www.curiosityrats.com/genetics.html
http://www.boardmanweb.co...neticbasics.htm
http://goto.glocalnet.net/rat/gen/rat_gen.htm

WPROWADZENIE

Wszystkie stworzenia składają się z komórek, które zawierają chromosomy. Szczury mają 42 chromosomy w każdej komórce, z wyjątkiem komórek płciowych - gamet (plemnik lub jajko), które zawierają 21 chromosomów. Kiedy szczury się rozmnażają, połowa chromosomów jest w jajku matki, a połowa - w plemniku ojca. Połączenie jajka z plemnikiem daje embrion o 42 chromosomach.

Chromosomy składają się z rozmaitych genów - dominujących lub recesywnych - które wpływają na wygląd fizyczny. Każde jajo i każdy plemnik zawierają inną kombinację chromosomów, dlatego rodzeństwo może się bardzo różnić, mimo że mają tych samych rodziców.

Każdy gen ma swoje miejsce na chromosomie, zwane locus (liczba mnoga: loci). Loci odpowiadają określonych cechom fizycznym. Naukowcy cały czas odkrywają nowe loci.

Na każdym locus mieszczą się dwa geny - po jednym od każdego z rodziców. Geny dla określonej cechy mogą być dominujące albo recesywne. Te wersje genu - dominująca lub recesywna - nazywa się allelami. Przyjęło się, że allele jednego genu oznacza się tą samą literą, dominujący literą dużą, np. A, a recesywny - literą małą, np. a.

Gen dominujący odpowiada za cechę dominującą, gen recesywny - za cechę recesywną. Aby w wyglądzie szczura ujawniła się cecha dominująca, wystarczy tylko jeden dominujący gen w locus. Na przykład cecha Agouti, odpowiadajaca za pojawianie się różnych ubarwień na pojedynczych włosach, potrzebuje tylko jednego genu dominującego A, żeby się ujawnić - występuje zarówno przy zestawie AA, jak i Aa. Natomiast jeśli cecha jest recesywna, potrzebne są dwa geny recesywne w locus, żeby stała się widoczna. Na przykład cecha Pink Eye Dilute, która odpowiada za różowe oczy i rozjaśnienie koloru sierści potrzebuje dwóch genów recesywnych pp. Szczur o genach Pp nie będzie miał różowych oczu ani jaśniejszej sierści - będzie tylko nosicielem genu p, może go przekazać potomstwu. W tym wypadku gen recesywny p jest ukryty.

Jeśli ten sam gen, czy to dominujący, czy to recesywny, zajmuje obydwie pozycje na locus, nazywa się to cechą homozygotyczną (przyrostek homo- oznacza "ten sam"). Na przykład: homozygotyczny agouti (AA) ma allel A na obydwu pozycjach w locus Agouti. Homozygotyczny Non-Agouti (aa) ma allel a na obydwu pozycjach w tym samym locus.

I odwrotnie, jeśli locus zajmują dwa różne allele, mówimy o cesze heterozygotycznej (przyrostek hetero- oznacza "odmienny"). Przykładem może być heterozygotyczny agouti (Aa). Szczur będzie wyglądał tak samo, jak homozygotyczny agouti (AA), ale będzie przenosił recesywny allel a - wśród jego dzieci mogą się pojawić Non-Agouti.

Jest jeszcze jeden zestaw genów, zwanych modyfikatorami. Geny-modyfikatory nie mają własnych loci, zamiast tego przyłączają się do odpowiednich genów i zmieniają ich efekt (zobacz na przykład locus C). Modyfikatory odpowiadają za intensywność występowania danej cechy. Na przykład niektóre czarne szczury mają sierść kruczoczarną, inne - w mało wyrazistym, grafitowym odcieniu. Każdy z nich genetycznie jest koloru czarnego, ale ich modyfikatory powodują pewną różnicę w natężeniu tej cechy. To samo odnosi się do rexów - niektóre mają sierść mocno skręconą, inne tylko nieco pofalowaną.

Tabela poniżej pokazuje szereg rozpoznanych szczurzych loci, które wpływają na kolor, sierść, budowę ciała.


KOLORY

A - Agouti Locus (cecha dominująca)
AA - Agouti homozygotyczny - każdy włos ma inny kolor u podstawy, inny na końcu (czyli cała rodzina kolorów agouti: Agouti, Russian Blue Agouti, Topaz, Silver Fawn, Cinnamon, Opal, Lynx i inne, w zależności od innych genów odpowiadających za umaszczenie)
Aa - Agouti heterozygotyczny - każdy włos ma inny kolor u podstawy, inny na końcu, j.w.
aa - Non-Agouti - każdy włos jest jednolitego koloru (czyli cała rodzina kolorów non-agouti: Black, Blue, Mink, Champagne, Beige i inne, w zależności od innych genów odpowiadających za umaszczenie)

B - Black Locus (cecha dominująca)
BB - szczur czarny (jeśli nie wchodzą w grę inne geny) - czyli nie ma żadnego efektu
Bb - czarny (jeśli nie wchodzą w grę inne geny) - czyli nie ma żadnego efektu
bb - Non-Black - zmienia kolor czarny na brązowy: aabb: Chocolate - czekoladowy; A-bb: Chocolate Agouti

C - Coloration/Pigment Locus (kolor/pigment: cecha dominująca)
CC - Colored - nie ma żadnego efektu
Cc - Colored - nie ma żadnego efektu
cc - Non-Color - albinos, czyli PEW - Pink Eye White
cc(h) - Pointed heterozygotyczny - Himalayan
c(h)c(h) - Pointed homozygotyczny - Siamese

D - Dilute Locus (cecha recesywna)
DD - nie ma żadnego efektu
Dd - nie ma żadnego efektu
dd - Dilute - rozcieńcza czarny do szaroniebieskiego, dając umaszczenie: aadd - Russian Blue, A-dd - Russian Blue Agouti (uwaga - w Ameryce i w Europie ten gen ma przypisaną literę d, w Wielkiej Brytanii - rb)

G - Greying Locus (cecha recesywna)
GG - nie ma żadnego efektu
Gg - nie ma żadnego efektu
gg - grey/blue - rozcieńcza czarny do jasnego szaroniebieskiego, dając umaszczenie: aagg - Blue, A-gg - Opal/Blue Agouti (uwaga - w Ameryce i w Europie ten gen ma przypisaną literę g, w Wielkiej Brytanii - d)

M - Mink Locus (cecha recesywna)
MM - nie ma żadnego efektu
Mm - nie ma żadnego efektu
mm - daje umaszczenie: aamm - Mink, A-mm - Cinnamon

P - Pink Eye Dilute Locus (cecha recesywna)
PP - nie ma żadnego efektu
Pp - nie ma żadnego efektu
pp - oczy są różowe a kolor sierści rozjaśniony: aapp - Champagne; A-pp - Silver Fawn/Amber

Pe - Pearling Locus (cecha dominująca)
PePe - szczury obdarzone tym zestawem genów umierają krótko po urodzeniu - jest to tak zwany gen letalny
Pepe - nie ma żadnego efektu, chyba że występuje też geny mink - mmPepe: tylko w tym wypadku wystąpi umaszczenie: aammPepe - Pearl, A-mmPepe - Cinnamon Pearl
pepe - nie ma żadnego efektu

R - Red Eye Dilute Locus (cecha recesywna)
RR - nie ma żadnego efektu
Rr - efekt prawie żaden, chociaż przy niektórych odmianach jest widoczna różnica - sierść jest nieco jaśniejsza. Na przykład umaszczenie Havana (wg standardów NFRS, znane też jako Ruby Eyed Mocha) pojawia się przy genotypie mmRr
rr - oczy rubinowe/ciemnoczerwone i rozjaśniony kolor sierści: aarr - Buff/Beige; A-rr - Topaz/Fawn

S - Silvering Locus (cecha recesywna)
SS - nie ma żadnego efektu
Ss - nie ma żadnego efektu
ss - silvered


Jeśli u jednego szczura wystąpią różne geny, mogą powstać nowe umaszczenia, np:
(Według standardów National Fancy Rat Society i American Fancy Rat & Mouse Association)

aabbdd - Silver Platinum (AFRMA)
aabbgg - Lilac (NFRS)/Platinum (AFRMA)
aabbmm - Coffee (NFRS)
aabbpp - Pale Champagne (AFRMA)
aac(h)cdd - Russian Blue Point Himalayan (NFRS)
aac(h)c(h)dd - Russian Blue Point Siamese (NFRS)
aac(h)cgg - Blue Point Himalayan (NFRS)
aac(h)c(h)gg - Blue Point Siamese (NFRS)
aaddgg - Russian Silver (NFRS)/ Silver Blue (AFRMA)
aaddmm - Russian Dove (NFRS, AFRMA)
aaddrr - Blue-Beige (AFRMA)
aaggmm - Platinum/Quicksilver/Lavender (NFRS, AFRMA)
aaggpp - Silver (AFRMA)
aammpp - Pale Champagne (AFRMA)
aammRr - Havana (NFRS)
aammrr - Dark Eyed Champagne (AFRMA)
A-bbmmRr - Lilac Agouti, Lynx (NFRS)
A-ddgg - Agouti Russian Silver (NFRS)
A-ggmm - Apricot Agouti (NFRS)
A-mmpp - Lynx (AFRMA)
A-mmrr - Lynx (AFRMA)
itd.


ZNACZENIA

Genetyka znaczeń jest bardziej skomplikowana,podaję tu tylko zupełnie podstawowe allele:
H - Hooding Locus (incomplete dominant/recessive)
HH - brak znaczeń, Self
Hh - Berkshire
hh - Hooded, kaptur

Modyfikatory
H(e) - Extreme Hooded Pattern - może dawać znaczenia BEW, Patched, Capped, Variegated, Berkshire
H(ro) - oprócz znaczeń powoduje też jaśnienie sierści - daje znaczenie Essex - H(ro)H lub Husky H(ro)H(ro)
h(i) - Irish
h(du) - Downunder


SIERŚĆ I BUDOWA CIAŁA

Hairless - zwyczajowo mówi się o genie hr, ale w rzeczywistości brak włosów mogą wywoływać trzy geny: fz, rnu lub shn:

Fz - Fuzzy Locus (cecha recesywna)
FzFz - nie ma żadnych efekttów, sierść standardowa
Fzfz - nie ma żadnych efektów
fzfz - hairless/fuzzy

Rnu - Rowett Nude Locus (cecha recesywna)
RnuRnu - nie ma żadnych efektów
Rnurnu - nie ma żadnych efektów
rnurnu - hairless, brak grasicy

Shn - Shorn Locus (cecha recesywna)
ShnShn - nie ma żadnych efektów
Shnshn - nie ma żadnych efektów
shnshn - hairless

Szczurem bezwłosym może być też Double Rex:

Re - Rex Locus (cecha dominująca)
ReRe - Double Rex, bardzo delikatne i przerzedzone futerko, może też być łysy
Rere - Rex
rere - nie ma żadnego efektu

Du - Dumbo Locus (cecha recesywna)
DuDu - nie ma żadnego efektu
Dudu - nie ma żadnego efektu
dudu - Dumbo

Tal - Tail Locus (cecha dominująca)
TalTal - tailless
Taltal - tailless
taltal - nie ma żadnego efektu


KRZYŻOWANIE SZCZURÓW

Każdy z rodziców ma zestaw dwóch genów w każdym locus. Potomstwo dostaje po jednym genie od każdego z rodziców. Jak łatwo policzyć, przy każdym locus są możliwe cztery kombinacje.
Na przykład:

Jeśli rodzice mają w locus Agouti geny: A(1)a(2) i a(3)a(4), to potomstwo może otrzymać geny:
A(1)a(3) - cecha Agouti
A(1)a(4) - cecha Agouti
a(2)a(3) - cecha Non-Agouti
a(2)a(4) - cecha Non-Agouti

Szczur Agouti homozygotyczny (AA) i heterozygotyczny (Aa) wyglądają tak samo. Skąd więc wiadomo, czy szczur jest nosicielem recesywnego genu a?
Możemy to określić tylko wtedy jeśli znamy jego przodków. Jeżeli jednym z rodziców naszego Agouti był Non-Agouti (zestaw genów aa), wtedy jest pewne, że nasz Agouti odziedziczył po nim gen a i jest nosicielem. Jeżeli natomiast oboje rodziców było Agouti - wtedy nie mamy pewności. Mogli oni przenosić gen recesywny - jedno z nich lub oboje - ale nie wiemy, czy nasz szczur go odziedziczył.

Przykład 1
Mamy samca Blue Hooded, który jest nosicielem genu b, ale nie przenosi genu p, i samicę Champagne Hooded, która też jest nosicielem genu b, ale nie przenosi genu g.
Samiec: BbggPPhh
Samica: BbGGpphh

Co możemy przewidzieć o ich potomstwie:
1. Bb + Bb = BB, Bb, Bb, bb - ok. jedna czwarta dzieci będzie miała umaszczenie Chocolate, a połowa będzie nosicielami
2. GG + gg = Gg, Gg, Gg, Gg - żadne z dzieci nie wykaże cechy Blue, ale wszystkie będą nosicielami
3. PP + pp = Pp, Pp, Pp, Pp - żadne z dzieci nie wykaże cechy Red Eye Dilute, ale wszystkie będą nosicielami
4. hh + hh = hh, hh, hh, hh - wszystkie dzieci będą kapturkami

czyli z ojca Blue i matki Champange urodzi się jedna czwarta Chocolate Hooded i trzy czwarte... czarnych kapturków.
Z drugiej strony, wszystkie te czarne kapturki będą nosicielami cechy Blue i Red Eye Dilute, a wiele z nich będzie przenosić też cechę Chocolate. Ich dzieci mogą mieć bardzo ciekawe umaszczenie.
Co więcej, przy cechach recesywnych zaleca się przeplatanie linii zwykłymi agutkami i czarnymi - poprzez krzyżowanie z takimi najzwyklejszymi szczurami. Geny umaszczenia, znaczeń czy sierści są przenoszone przez potomstwo, a jednocześnie dodawane są inne geny, odpowiadające za inne cechy fizyczne i psychiczne. Dzięki temu urozmaiceniu puli genów potomstwo jest zdrowsze.

Przykład 2
Mamy samca Chocolate Agouti Berkshire, który jest nosicielem genu a i p, natomiast nie miał wśród przodków żadnego z umaszczniem Mink i samicę Coffee Berkshire, która nie miała wśród przodków nikogo z genem p.
Samiec: AabbMMPpHh
Samica: aabbmmPPHh

Co możemy przewidzieć o ich potomstwie:
1. Aa + aa = Aa, Aa, aa, aa - ok. połowa dzieci będzie Agouti, a połowa - Non-Agouti
2. bb + bb = bb, bb, bb, bb - wszystkie dzieci będą bb (czekoladowe lub coffee)
3. MM + mm = Mm, Mm, Mm, Mm - żadne z dzieci nie wykaże cechy Mink, ale wszystkie będą nosicielami (czyli jednak nie będzie żadnych Coffee)
4. Pp + PP = PP, PP, Pp, Pp - żadne z dzieci nie wykaże cechy Pink Eye Dilute, a ok. połowa z nich zostanie nosicielami
5. Hh + Hh = HH, Hh, Hh, hh - ok. jedna czwarta dzieci będzie Self, ok. jedna czwarta Hooded, a ok. połowa - Berkshire

Czyli na 8 maluszków możemy się spodziewać:
- 1 Chocolate Hooded
- 2 Chocolate Berkshire
- 1 Chocolate Self
- 1 Chocolate Agouti Hooded
- 2 Chocolate Agouti Berkshire
- 1 Chocolate Agouti Self
(Rzecz jasna w rzeczywistości nie jest to tak precyzyjne - to tylko prawdopodobieństwo. Możliwe, że urodzi się osiem czekoladowych kapturków).

Przykład 3
Zagadka genetyczna

Te maluszki pochodzą z jednego miotu. Jakie geny musieli przenosić rodzice? Jakiego mogli być koloru?

W miocie było 12 szczurzątek, w tym:
2 Platinum - aaggrr
1 Beige - aaG-rr
1 Fawn - A-G-rr
1 Black - aaG-R-
2 Agouti - A-G-R-
2 Blue agouti - A-ggR-
3 Blue - aaggR-

Łatwo zauważyć, że oboje rodziców musiało przenosić geny a, g i r. Przynajmniej jedno z rodziców musiało też mieć jeden gen dominujący A, G i R. Możliwe są więc zestawy Aa + Aa lub Aa + aa; Gg + Gg lub Gg + gg; Rr + Rr lub Rr + rr

Czym się różnią te zestawy?
Aa + Aa = AA, Aa, Aa, aa - czyli ok. 1/4 miotu będzie aa - Non Agouti
Aa + aa = Aa, Aa, aa, aa - czyli ok. połowa miotu będzie Non-Agouti

Zaczynamy więc liczenie:
szczurów z cechą recesywną aa - 7 na 12, ok. połowa - a zatem rodzice to Aa + aa
szczurów z cechą recesywną gg - 7 na 12, ok. połowa - a zatem rodzice to Gg + gg
szczurów z cechą recesywną rr - 4 na 12, ok. 1/4 - a zatem rodzice to Rr + Rr

A zatem zestawy od rodziców to: Aa + aa, Gg + gg, Rr + Rr
Kiedy rozdzielimy te geny między rodziców, okaże się, że możliwe są tylko dwie kombinacje:
AaGgRr + aaggRr - czyli rodzicami są Agouti (nosiciel a, g i r) i Blue (nosiciel r)
albo
AaggRr + aaGgRr - czyli rodzicami są Blue Agouti (nosiciel a i r) i Black (nosiciel g i r)

No i jak się okazało, zgadza się:
ojciec to MAR Blue Clue, Blue
matka to SRR Sandy, Agouti
Zdjęcia można obejrzeć na stronie http://www.spoiledratten.com/raisingpups.html

[gijane]

pare uwag odemnie:

z wyjątkiem komórek płciowych - gamet (plemnik lub jajko),
komorka jajowa, a nie jajko. jajko jest u kury.

Połączenie jajka z plemnikiem daje embrion o 42 chromosomach.
daje zygote, embrion rozwija sie pozniej.

Na każdym locus mieszczą się dwa geny - po jednym od każdego z rodziców

w jednym locus jest tylko jeden gen. poprostu kazdy osonik ma podwojny zestaw chromosomow, przez co ma po dwa loci. na jednym chromosomie jest jedna wersja genu, a na drugim chromosomie(zwanym homologicznym), druga wersja.

dwa chromosomy homologiczne odpowiadaja za te same cechy, czyli np: na obu sa geny odpowiadajace za kolor oczu,siersci,czy produkcje jakiegos enzymu. chromosomy homologiczne maja taki sam ksztalt.
na innych chromosomach okreslone sa inne cechy, np rodzaj siersci, ksztalt uszu,liczba urodzonych mlodych.
szczury maja 42 chromosomy, co oznacza, ze maja 21 par chromosomow homologicznych. podczas produkcji komorki rozrodczej, komorka z 42 chromosomami dzieli sie na polowe ( powiedzmy, nie do konca tak jest, ale teraz to nie istotne). do kazdej komorki potomnej idzie po jednym chromosomie z pary. dzieki temu obie komorki maja geny odpowiedzialne za kazda ceche.

[Azi]

A w ogóle jak ktoś chce...

http://www.happyfeet-rattery.pl/pl/colour.php

na razie to co jest, to mi się udało (pogrubione barwy w tabelkach maja podstrony). Pracuję nad resztą, ale mozolnie idzie, szczególnie, że chce opierać się wyłącznie o szczury w naszym kraju i szczególnie, że robię to w tzw "międzyczasie", którego nigdy nie mam

jakby ktoś miał wzorcowe (te, co jeszcze nie mam opracowanych) - bardzo proszę na maila hodowlahf@gmail.com z tytułem "Strona". A jakby ktoś zauważył błąd - pisać śmiało, w większości do nowej barwy przerabiam stary podkład i mogło coś się omsknąć, nadpisać itp., a autorowi trudniej wyłapać.

aaaaa i jeszcze jedno - opisuję i podaję jedynie barwy kanonu przyjętego przez SHSRP (bo z nim się najbardziej zgadzam) - więc nie ma pewnych "odcieni".

[AngelsDream]

Dyskusje na temat artykułu i podstaw genetyki: http://forum.szczury.biz/viewtopic.php?t=11929